Türkoğuz Kılıçgedik Yazdı: Dört Kapı Öğretisi İçinde Velayet, Halifelik, Alevilik, Şiilik, Sünnilik Farkı

GÜNDEM

Araştırmacı-yazar Türkoğuz Kılıçgedik, Alevilik, Şiilik ve Sünnilik arasındaki tarihî ve doktrinel farkların temelinde “Velayet” ile “Halifelik” kavramlarının birbirinden tamamen ayrı iki yönetim ve öğreti sistemi olduğunu vurguladı.Kılıçgedik’e göre:

Velayet, Hz. Muhammed tarafından Hz. Ali’ye bizzat verilmiş, Hz. Muhammed hayattayken Kırklar Meclisi ile kurumlaşmış meşru bir sistemdir. Halifelik ise Hz. Muhammed’in vefatından hemen sonra birkaç kişinin kapalı kapılar ardında yaptığı şura ile oluşturulmuş, Velayeti yok sayan gayrimeşru bir yönetim biçimidir.

Türkoğuz Kılıçgedik'in yazısının tam metni şöyle:
 

DÖRT KAPI ÖĞRETİSİ İÇİNDE VELAYET, HALİFELİK,

ALEVİLİK, ŞİİLİK, SÜNNİLİK FARKI

 

Velayet İle Halifelik Aynı Şey Değildir

Velayet Hak ve Hz. Muhammed tarafından Hz Ali'ye verilerek meşru olarak Hz. Muhammed döneminde yürürlüğe girmiş. Halifelik ise Velayeti yok sayarak Hak, Hz. Muhammed ve Hz. Ali'den habersiz iki üç kişilik bir şura toplantısıyla Hz. Muhammed'in ölümünden hemen sonra gayri meşru yürürlüğe girmiş.

 

Velayet Hz. Muhammed döneminde Kırklar Meclisi ile yasal olarak kurumlaşıp İslam toplumunu Dört Kapı öğretisi ve sistemi olan kademeli öğreti ve toplum entegrasyonu ile İslam içinde birliği sağlayacak şekilde yönetim uygulamış. Halifelik, ise ilkin egemenler tarafından kurumsallaşmış. Daha sonraEmevi ve Abbasi Halifelikleri İslam içinde bölünme yaratarak, kılıç zoru ve iç savaş yoluyla iktidara gelip kurumlaşarak Velayeti yok saymış. Bu vesileyle İslam içinde Velayet ve Halifelik ayrımı ile İslam içinde ikilik yaratıp Şeriat Kapı öğretisiyle İslam üzerinde yönetim uygulamış.

 

Velayet On İki İmamlar ve devam soyu olan Alevilik-Bektaşilik üzerinden Halifeliğe karşı ocak, tekke, dergah yoluyla sivil bir yapı içinde bu güne gelmiş. Halifelik, ilk üç halife ve Emevi, Abbasi üzerinden devlet gücünü kullanarak devam edip günümüze gelmiştir.

 

Bu sebeple tarih içinde iki başlı yönetim ve iki farklı öğreti ve sistem İslam içinde uygulanmıştır. Biri Velayet, öbürü Halifelik, dolayısıyla Halifelik Hz. Ali'nin hakkıydı demek yanlış.

 

Doğru olan; Hz. Ali'ye verilen Velayet meşru ve yasal bir öğreti ve yönetimdir. İslamiyet’i yönetme hakkı Velayette aittir.Halifelik Velayete karşı gayri meşru bir öğreti ve yönetimdir. Dolayısıyla bu öğreti ve yönetimin tüm uygulamaları meşru olan Velayet ve ilgili İslam ve Dört Kapı öğreti ve sistemiyletam uyumlu değildir.

 

İki Başlı Yönetim, İki Farklı Öğreti Ve Sistem

İki başlı yönetimin kaynaklı oluşan iki farklı öğreti ve sistem tarih içinde genel olarak iki farklı toplum yaratmıştır. Velayet yönetimi sivil bir yapılanma içinde Dört Kapı öğretisi ve sisteminegöredört kademeli entegrasyonla İslam toplumunu tanımlayıp kurumsallaşmış.

Halifelik yönetimi ise devlet yapılanması içinde Şeriat Kapı öğretisi ve sistemine göre İslam toplumunu tek tip bir düzen içinde tanımlayıp kurumsallaşmış.

 

Dört Kapı Öğretisi İçinde Alevi, Şii, Sünni Farkı

Dört Kapı öğretisini ve sistemini en iyi Hacı Bektaşi Veli'ye ait yazılı kaynaklar açıklamış.Hacı Bektaşi Veli yazılı kaynaklarında açıklanan Dört Kapı öğreti ve sisteminde Alevi, Şii, Sünni tanımı veya ayrımı yoktur. Dört Kapı öğretisi ve sistemi Hz. Ali’ye verilen Velayetin öğretisi ve sistemi olduğu için Velayet öğretisi İslam’ı birleştiren bir öğretidir.

Dört Kapı öğretisine göre Sünni ve Şiilik Abidliktir. Alevilik Zahitliktir. Abidler-Müslüman Şeriat Kapı toplumudur. Zahidler-Aleviler Tarikat Kapı toplumudur. Abidler-Müslümanlar Halifelikten gelen tek tip olan ve diğer İslam kesimini dışlayan Şeriat Kapı öğretisin, ve ilgili inancı benimsemişler. Zahidler-Aleviler Hz. Ali'ye verilen Velayet öğretisi olan ve İslam toplumunu kademeli bir entegrasyonla birleştiren Dört Kapı öğretisinive inancını benimsemişler.

 

İki Başlı Yönetim, İki Farklı Öğreti Ve İki Farklı Toplum

 

Velayet ve Halifelik arasındaki yönetim farkı ve Dört Kapı içindeki Şeriat ve Tarikat Kapı toplumu arasında ki öğreti, inanç, ibadet farkları günümüz toplumuna yansıyan yanı kısaca şu şekilde açıklanabilir.

 

1. Sünnilik, Şiilik Kur'anı Şeriat Kapı öğretisine göre yorumlayarak ilgili sünnet, hadis, ücmai ümmet, kıyas esas alınarak Şeriat Kapı öğretisini uygularlar.

1. Alevilik Kur'nı Dört Kapı öğretisi ve sistemine göre yorumlayıp Şeriat Kapı öğretisini daha çok Tarikat Kapı öğretisine taşıyıp Tarikat Kapısı olan Aleviliğe göre uygular.

2. Sünnilik, Şiilikte ibadet sorgusuz- görgüsüz camide yapılır.

2. Alevilikte ibadet; sorgu ve görgü sonrasında rızalık ile Cem birlenerekCemevi'nde yapılır.

3. Şiilikte imam, Şeyh, mürit vardır.

3. Alevilikte Talip-Rehber-Pir-Mürşit vardır.

4. Sünnilik, Şiilikte müsahiplik yoktur.

4. Aleviliktemüsahiplik vardır. Dört Kapıdan her bir kapının musahibi ayrıdır

5. Sünnilik, Şiilikte ezan ibadete çağırır.

5. Alevilikte ezan yoktur. Cem için "Peyikçi" çağrı yapar.

6. Sünnilik, Şiilikte ibadet haremlik, selâmlıktır.

6. Alevilikte Cem de herkes kardeş, bacı olarak bulunur. Kadınlar, çocuklar ayrı bir tarafta, erkekler ayrı bir tarafta ve bir arada ibadet eder. Erkeklik-dişilik yerine can esas alınır.

7. Sünnilik, Şiilikte ibadette kıbleye/Kâbe´ye dönülür.

7. Alevilikte talipler rehber-pir-mürşit yüzüne doğru oturarak Hakk'a ibadet ve secde edilip, On İki İmamlar gibi kutsallar anılarak dua ile Cem yapılır.

8. Sünnilik' Şiilikte uyulması gereken Şeriat Kapı öğretisine göre Kur'an yorumlanıp Müslüman Şeriatı geçerlidir.

8. Alevilikte Dört Kapı öğretisi sistemi ve ilgi yol erkânı vardır.

9. Sünnilik, Şiilikte ibadette müzik günahtır.

9. Alevilikte, saz, bağlama, deyiş, semah vardır.

10. Sünnilik, Şiilikte Ramazan orucu vardır. Muharrem orucu yoktur.

10. Alevilikte Ramazan orucu yoktur. Ancak Ramazan ayın bitiminde "idi" adıyla Zerfetidenilen yemek yapılıp komşular ziyaret edilerek bu yemek yenilir ve bayramlaşma olur.

11. Sünnilik, Şiiler Şeriat Kapı toplumudur.

11. Aleviler Tarikat Kapı toplumudur.

12. Sünnilik, Şiilerde ibadet Farsça veya Arapçadır.

12. Alevilerde ibadet "anadilde" yapılır.

13. Sünnilik Şiilikte biat vardır.

13. Alevilikte ikrar verme vardır.

14. Sünnilik, Şiilikte Muta nikâhı (geçici evlilik, günlük, kısa süreli)ve çok eşlilik vardır.

14. Alevilikte tek ve geçmişte nadir çift eşlilik vardır.

15. Sünnilik, Şiilikte kadınlar çarşafa kapanmak zorundadır.

15. Alevilikte eskiden örtünme fistan giyme ve başına çit (yazma) takma geleneği vardır.

16. Sünnilik, Şiilikte zahiri (görünür) yorum vardır.

16. Alevilikte zahir (açık) ve batıni (içsel) yorum vardır.

17. Sünnilik, Şiilikte Şeriat Kapı öğretisi olan Müslüman kuralları geçerlidir.

17. Alevilikte Alevilik Yol kuralları geçerlidir.

18. Sünnilik, Şiilikte eskiden cariyeler köleler hoş karşılanır ve kabul edilir.

18. Alevilikte kula kulluk edilmez. Yalnız Hakk'a kulluk vardır. Herkes yol kurallarına bağlı kaldığı şekilde eşittir.

19. Sünnilik Dört Halifeliği ve sonrasında Emevi ve Abbasi halifeliğini kabul eder. Şiilik İslam üç halifeye ve diğer halifelere mesafelidir. Hz. Ali Halifeliğini ve Velayetini tanır ve ilgili On iki İmamlar taraftarıdır. On İki İmamların Şeriat Kapı görevlerini tanır.

19. Alevilik Hz. Ali Velayetine ikrar ile bağlıdır. Bu Velayetin On İki İmamlarla devam ettiğine inanır. On İki İmamların Dört Kapı öğretisine sahip olduğuna inanır. Halifelik Velayete karşı meşru olmadığı için kabul etmez. Emevi Halifeliğini ve Abbasi Halifeliğini Velayete karşı meşru olmadıkları için kabul etmez.

20. Sünnilik, Şiilikte Hz. Ali, Hz. Muhammed'in amcaoğlu ve damadıdır. Savaşan bir İslam cihatçısıdır.

20. Alevilikte Hz. Ali Hak, Melek Cebrail, Hz. Muhammed Velayetini almış. Bu nedenle Şeriat Kapısında İmam, Tarikat Kapısında Pir, Marifet Kapısında Arif, Hakikat Kapılarında Velidir.

21. Sünnilik, Şiilikte Kur'an ve hadis esas alınır.

21. Alevilikte Dört Kapı öğretisi esastır. Kur'an içindeki Ayetler Dört Kapıya bölünüp Dört Kapıya göre yorumlanır.

22. Sünnilik, Şiilikte Kırklar Meclisi yoktur.

22. Alevilikte Kırklar Meclisi vardır. Aleviliğin kuruluşu olarak aldıkları görevleriyle kutsaldır.

23. Sünnilik, Şiilikte dört mezhep vardır.

23. Alevilikte Dört Kapı vardır.

24. Sünnilik, Şiilik ibadeti namazdır.

24. Aleviliğin ibadeti Cemdir.

 

Bütün bu öğreti ve ibadet farkın hepsi Velayet ve Halifelik yönetim ve öğreti farklarından ve Dört Kapı içinde olan ilk iki kapı olan Şeriat Kapı ile Tarikat Kapı arasındaki öğreti, toplum ve ibadet farkın günümüz toplumuna yansımasıdır. Liste bu şekilde uzayıp giderek yüzlerce kitabı bulur...

 

Velayet Olan Dört Kapı Öğretisi Ve Sistemi Birleştiricidir

            Yukarıda tüm yönleriyle anlaşıldığı gibi Velayet ve Halifelik öğreti ve yönetim farkları tarihten günüme kadar Alevilik, Şiili ve Sünnilik arasında çok derin farlılıklar yaratmıştır.Bu derin farklılıklar ancak Velayet öğretisi olan Dört Kapı içindeki Şeriat Kapı ile Tarikat Kapı arasındaki kademeli entegrasyonla ilişkili olarak birbiri ile uyumlu ve özgün haliyle aşılır. Aksi halde bu kadar derin farklar başka türlü hiçbir zaman birbiriyle uyumlu ve ilişkili olarak izah edilemez.

 

            Bu toplumlar arasındaki tarihsel ayrışma ve olumsuz önyargıların ortadan kaldırılması için Alevi, Şii, Sünni isimleri yerine Dört Kapı içinde Şeriat Kapı (Şii, Sünni) toplumu, Tarikat Kapı (Alevi) toplumu ifadelerini kullanmak özü itibariyle daha doğru olandır.          

 

Bu her iki toplum ve öğretinin birbiriyle uyumu ve ilişkisi tam olarak sağlanmadığı durumda aralarındaki derin farklar istismarcılar tarafından birbirine karşıt ve zıt iki oluşum haline getirilir. Ayrıca istismarcılar bu derin farkları öne sürerek Aleviliği ve ilgili toplumu İslam’dan koparma ve siyasi amaçlar için kullanmak amacı içindedirler. Kaostan beslenen bu istismarcı kesimler Dört Kapı içinde kademeli bir entegrasyona sahip birbiriyle uyumlu ve ilişkili olan bu iki öğreti ve toplumu tarihte olduğu gibi sürekli bu özgün gerçeğinden uzaklaştırıp birbiriyle çatışır hale getirirler.

 

            Hz. Ali’ye verilen Velayet ve ilgili Dört Kapı öğretisi ve sistemin çok derin farklılıkları bile çok etkili bir şekilde birbirine entegre etmesinden de anlaşıldığı gibi Velayet öğretisi İslam içinde birleştirici bir görev üstlenmiştir. Halifelik öğretisi ise Velayet öğretisine karşı tek tip bir öğreti ve yönetim uyguladığı içinde İslam içindeki ayrışmaya ve ilgili farklılığa çok fazla derinlik kazandırmış. Günümüzde özelikle Anadolu’da İslam içinde birleşmenin sağlanmasıve ulusal birliktelikten yana,mezhep, öğreti ve inanç üzerinden çatışmanın olmaması için Velayet ve ilgili Dört Kapı öğreti ve sistemine büyük ihtiyaç vardır. Her kesime büyük fayda sağlayan buöğreti ve sistemin birleştirici gerçeğibenimsenip devlet ve ulusal yollarla yaygınlaştırılması gerekir.