İbrahim Afatoğlu'nun kaleminden: Amasya’nın 8 metrelik gizemli türbesi

KONUK YAZAR

Amasya Gümüşhacıköy’e bağlı Sarayözü köyünde bulunan Pir Ali Bircivan Türbesi, 8 metre uzunluğundaki sandukası ve kerametleriyle yıllardır dikkat çekiyor.

Araştırmacı-yazar İbrahim Afatoğlu’nun aktardığına göre, Alevi toplumunun saygı duyduğu Horasan erenlerinden Pir Ali Bircivan (Pir Ali Pircivan), Türkmen Kızılbaş pirlerindendir. Osmanlı dönemi Celali İsyanları sırasında kız kardeşiyle birlikte Gümüşhacıköy’de idam edilen Pir Ali Bircivan’ın, 8. İmam Ali er-Rıza’nın soyundan geldiği ve Alevi pirlerinden Şah Mahmut Veli’nin dört oğlundan en küçüğü olduğu belirtiliyor.

1902 yılında inşa edilen türbenin 8 metre uzunluğundaki sandukasının sırrı hâlâ çözülememiş durumda.

Geyik efsanesi hâlâ dilden dile dolaşıyor

İbrahim Afatoğlu’nun aktardığı en çarpıcı olay ise on yıl önceki geyik hikâyesi: Her sabah türbeye gelen bir geyik, bir avcı tarafından vurulmuş, birkaç damla kan bırakarak kaybolmuş. Aynı gün avcı ve atı kayalıklardan düşerek paramparça olmuş.

İbrahim Afatoğlu'nun makalesinin tam metni şöyle:

AMASYA VİLAYETİ, GÜMÜŞHACIKÖYÜ İLÇESİ, SARAYÖZÜ KÖYÜNDEKİ PİR ALİ BİRCİVAN TÜRBESİ NEDEN SEKİZ METRE UZUNLUĞUNDA?

 

Pir Ali Bircivan olarak da anılan Ali Pircivan Alevi vatandaşlarımızın saygı duyduğu bir Horasan Ereni'dir. Türkmen Kızılbaş Pirlerinden olarak bilinmektedir. Osmanlı Celali İsyanlarında kız kardeşiyle birlikte Gümüşhacıköy’de idam edilmiştir ve 8. İmam Rıza soyundandır. Alevi pirlerinden Şah Mahmut Veli’nin dört oğlundan en küçüğüdür. Şah Mahmut Veli, Keçeci Baba ile akrabadır.

 

Türbe 1902 yılında yapılmıştır. Türbenin sandukası 8 metre boyundadır. Pir Ali Bircivan’ın ayak ucunda kız kardeşi de medfun olduğu ve 8. İmam Rıza soyundan olduğu için türbe 8 metre uzunluğunda olduğu söylenmektedir. Türbe paravanla ikiye ayrılmış olup, sanduka yanındaki bölüm mescit olarak kullanılmaktadır. Sanduka baş tarafı oturan insan figüründedir ve sanduka üzerinde dilek defteri bulunmaktadır.

Pir Ali Bircivan Amasya adak yerleri içinde en çok ziyaret edilen türbelerdendir. Amasya dışında Ankara’dan dahi türbeyi ziyarete gelenler vardır. Türbe ziyaretine gelenler mescit kısmında iki rekat namaz kıldıktan sonra, türbe etrafında dualar ederek dolaşırlar. Duaların ardından dilekler dilek defterine yazılır ve mum yakılır. Türbe siğil tedavisi için türbe yanındaki incir ağacından koparılan dala siğil sayısı kadar düğüm atılır. Ağrı ve sızılar için türbede bulunan geyik boynuzuyla ovularak tedavi uygulanır. Çocuğu olmayan kadınlara Amasya’da uygulanan “Satma Ritüeli” bu türbede de uygulanır. Öksürük için, ince hastalık için gelenler türbe ziyaretinden sonra türbe dışında bulunan Dede Pınarı suyundan içerler. Adaklar çoğunlukla kurban adağıdır ve türbede kesilerek lokma edilir. Ayrıca mum adağı, türbeye eşya getirme ve helva dağıtma gibi uygulamalar da görülmektedir.

On sene önce türbeye her sabah bir geyik düzenli olarak gelmektedir. Geyik türbe içinde bir-iki saat kalıp kaybolurmuş. Bu geyiği gören bir avcı geyiği vurur. Geyik birkaç damla kan bırakarak ortadan kaybolur. Avcı ve atı aynı gün bir kayadan düşerek paramparça olmuştur.

Kaynak: https://www.facebook.com/share/p/14PBi1YSNFn/