Cevad Zarif: Rusya, İran'ın dünyayla normal ilişkiler kurmasını engelliyor

Ali Muttahari: Rusya, İran’a S-400 sistemini vermiyorHaberi görüntüle

Eski İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, bir konferansta yaptığı açıklamalarda Rusya'nın İran politikasına dair çarpıcı ifadeler kullandı. Zarif, Rusya'nın İran ile ilgili iki temel "kırmızı çizgi"ye sahip olduğunu belirtti. Bunlardan ilki, İran'ın dünya ile normal ilişkiler kurmasının engellenmesi; ikincisi ise İran'ın dünya ile doğrudan çatışmaya girmemesi. Haber khabaronline.ir başta olmak üzere bir çok İran medyasında yer aldı.

khabaronline.ir'de yayımlanan haber göre Zarif, "Rusya, İran'ın dünya ile normal ilişkiler kurmasını istemiyor. Bu, Rusya'nın kırmızı çizgisi ve bir tehdit değil, onların pozisyonudur" dedi. Bu açıklamayla, Zarif, Rusya'nın İran'ı uluslararası arenada izole tutarak kendi jeopolitik çıkarlarını koruduğunu ima etti. Ayrıca, Rusya'nın İran'ın dünya ile doğrudan çatışmaya girmesini engellemek istediğini, çünkü bu durumun küresel bir bölünmeye yol açabileceğini ve sonunda İran'ı dış dünya ile "yoz ilişkiler" içine sürükleyeceğini düşündüğünü ifade etti.

Zarif, bu politikaların Rusya'nın İran üzerindeki nüfuzunu artırmak için bir strateji olduğunu vurguladı. Eski bakan, Rusya'nın İran'ın nükleer anlaşma sürecinde (JCPOA) bile bu çizgileri takip ettiğini anlattı.
 

İran-Rusya Arasında "Snapback" Gerilimi: Zarif ve Lavrov Arasındaki Çekişme Gündemde

İran’ın eski Stratejik İşler Başkan Yardımcısı Hesamuddin Aşna, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a yönelik attığı tweette sert ifadeler kullanarak, “Size tavsiyem, halkı kışkırtmayın! Ruhani ve Zarif ağızlarını açarsa, hepiniz kaybedersiniz,” dedi. Bu sözler, Lavrov’un İran’ın eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in “snapback” (tetik mekanizması) fikrini uydurduğuna dair iddiasına yanıt olarak geldi. Lavrov’un bu çıkışı,  konu uluslararası diplomaside yeni bir tartışma başlattı.

Zarif’in Tepkisi: “Rusya JCPOA’yı Zayıflatmaya Çalıştı”

İran’ın eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Mart 2020’de Said Leylaz’a verdiği üç saatlik röportajda, Rusya’nın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) sürecinde engelleyici bir rol oynadığını belirtmişti. Zarif, Rusya’nın JCPOA’yı zayıflatmak veya etkisiz hale getirmek için önerilerde bulunduğunu, özellikle İran’ın nükleer anlaşmayı sürdürme yetkisini her altı ayda bir BM Güvenlik Konseyi’nde yenilemesini önerdiğini aktardı. Bu önerinin, İran’ı istikrarsız bir konuma sokacağını vurgulayan Zarif, İran’ın bunu asla kabul etmediğini ifade etti.

Zarif, Lavrov’un snapback iddiasını yalanlayarak, mekanizmanın Rusların önerisi olduğunu iddia eden ABD’li müzakereci Wendy Sherman’ın kitabına atıfta bulundu. Zarif, “Rusya için İran’ın dünyayla normal ilişkiler kurması bir kırmızı çizgi. Ruslar, İran’ın ne dünyayla barışçıl ilişkiler kurmasını ne de çatışmaya girmesini istiyor,” dedi.

Rusya’nın JCPOA’daki Gizli Rolü

Zarif, Rusya’nın JCPOA’nın uygulanmasını engellemek için elinden geleni yaptığını, Cenevre Anlaşması gibi ara anlaşmaları desteklediğini, çünkü bu tür anlaşmaların İran’ın dünyayla ilişkilerini normalleştirmesini önlediğini savundu. Ayrıca, Moskova’nın Buşehr nükleer santralinin yakıtını tamamen tedarik etmeyi önerdiğini, böylece İran’ın uranyum zenginleştirme ihtiyacını ortadan kaldırmayı amaçladığını belirtti.

Putin’in İran’ın Füze Programına Yönelik Endişeleri

Öte yandan, ABD hükümet arşivlerinde yer alan 11 Eylül 1999 tarihli bir görüşme tutanağı, dönemin Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in, İran’ın füze kabiliyetlerinin geliştirilmesinden derin endişe duyduğunu ortaya koydu. Putin, dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’a, “İran bizim komşumuzdur ve bu alandaki yeteneklerini güçlendirmesi bizim çıkarımıza değil,” diyerek, İran’ın Batı Avrupa teknolojisiyle yeni füzeler üretmesinden hem Rusya hem de ABD’nin rahatsız olduğunu ifade etmişti.

İran-Rusya ilişkilerindeki bu gerilim,Zarif'in açıklamaları, JCPOA müzakerelerindeki gizli çekişmeleri ve snapback mekanizması etrafındaki tartışmaları yeniden gündeme getirdi. Zarif’in açıklamaları ve Lavrov’un iddiaları, iki ülke arasındaki stratejik iş birliğinin perde arkasında ciddi anlaşmazlıklar olduğunu gösteriyor. Bu durum, İran’ın uluslararası alandaki konumunu ve Rusya ile ilişkilerini yeniden değerlendirmeye sevk edebilir.

Kaynak ve khabaronline.ir'de yayımlanan haberin orjinalini tamamını okumak için lütfen tıklayınız:
: https://www.khabaronline.ir/news/2130131/%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%88-%D8%B1%D8%A8%D8%B7%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9%87%D8%A7