Alirıza Özdemir yazdı: Meydan nedir? Ne işe yarar?

Alirıza Özdemir yazdı: Alevilikte "lokma" kavramıHaberi görüntüle

Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Önceki Dönem Başkanı Alirıza Özdemir, Alevi inancında derin bir yere sahip olan "meydan" kavramı ve eşik öpme geleneği ile bilgileri, sosyal medya platformu X'te paylaştı. Özdemir paylaşımda, Alevilikteki edep ve erkanın sembolik anlamları detaylı bir şekilde ele aldı.

Özdemir, paylaşımında İsmail Özmen’in meydanla ilgili görüşlerine yer vererek, meydanın yalnızca bir toplanma yeri değil, aynı zamanda edep-erkânın öğretildiği bir okul, sorgu-sualin yapıldığı bir dar meydanı, semahın icra edildiği Kırklar Meydanı ve irfan eğitiminin merkezi olduğu vurguladı. Özmen’in tanımı, meydanı Alevi toplumunun ruhani ve sosyal hayatının kalbi olarak nitelendiriyor: “Eline-diline-beline sahip olanların güven yeridir. Gerçekler meydanıdır.”

Paylaşımda dikkat çeken bir diğer nokta, Alevilikte eşik öpme geleneğinin kökeni oldu. Gönderiye eklenen görselde, bir kişinin dua ederken eşikte yüzünü sürmesi ve Hz. Ali’ye niyazda bulunması (yazıda “Eşigine yüz sürmek nasip olur mu, ya Şahı Merdan Ali?” ifadesi yer alıyor) dikkat çekti. Bu gelenek, Hz. Muhammed’in “Ben ilmin şehriyim, Ali ise onun kapısıdır” hadisine dayandırılıyor. Bu hadis, Aleviler için Hz. Ali’nin ilim kapısı olarak sembolik bir öneme sahip olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, her Alevi’nin eşikten niyazla geçerek meydanda edep ve erkanla hareket ettiği belirtiliyor.

Alevi inancına göre, Kalûbela’dan beri Hz. Ali’nin kapısında bekleyen ve sonsuza dek bu kapının bekçisi olmaya azmetmiş olan talipler, bu gelenekle manevi bir bağ kuruyor. Gönderideki görsel, bu inancın bir yansıması olarak bir tablodaki Hz. Ali figürü ile dua eden bir kişinin yan yana yer almasıyla anlam kazanıyor.

Alirıza Özdemir'in yazısı şöyle:
 

MEYDAN NEDİR, NE İŞE YARAR?

İsmail Özmen, meydanın ne olduğunu ve ne işe yaradığını pek güzel özetlemiştir. 
Ona kulak verelim:

"— Edep-erkân meydanıdır.
— Sorgu-sual ve karar yeridir. Dar meydanıdır.
— Semah yeri olarak, Kırklar Meydanı’dır.
— İkrar yeri olarak, er-bacı meydanıdır.
— Musahipliğin kabul ve onay yeri olarak, birlik meydanıdır.
— İrfan eğitiminin yapıldığı okuldur.
— Dualı lokmaların yenildiği aş evidir.
— Yola uymayanların alınmadığı seçkinler meydanıdır.
— Eline-diline-beline sahip olanların güven yeridir.
— Gerçekler meydanıdır."

Eskiden meydanlara eşik öpülerek girilirdi. Alevilikte eşik kutsaldır çünkü.
Peki, eşik neden kutsaldır?

Bildiğiniz gibi Hz. Muhammed “Ben ilmin şehriyim, Ali ise onun kapısıdır. İlim isteyen kapıya gelsin” buyurmuştur. İşte meydan, ilmin şehrini; eşik/kapı ise ilim şehrinin kapısını yani Hz. Ali’yi sembolize eder. 

O yüzden her Alevi, eşikten niyazla geçer, meydanda edep erkanla davranır.

Alevi; Kalûbela’dan beri Ali kapısında bekleyen, sonsuza değin de o kapının bekçisi olmak azminde olan kişidir.

Kaynak: https://x.com/etnojenez/status/1970911318870721018