Av. Erdem Cömert: Cemevlerinin yasal anlamda statüsü tanınmıştır

Yolcu Bilginç: Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı'na bağlansınHaberi görüntüle

Ulusal Kanal'da "Alevi Raporu" Ele Alındı: Cemevleri Statüsü ve Yasal Kazanımlar Tartışıldı

 Ulusal Kanal'da yayınlanan özel programda, Alevi Bektaşi Güç Birliği Platformu tarafından 1 Kasım'da yayımlanan "Alevi Raporu" detaylı biçimde masaya yatırıldı. Rapor, daha önce Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Önceki Dönem Başkanı Ali Rıza Özdemir tarafından Yeni Anayasa ve Aleviler Paneli'nde hazırlanacağı ilan edilmişti. Horasan Erenleri Dernekler Federasyonu Genel Sekreteri ve platform sözcüsü Ali Rıza Özkan'ın moderatörlüğünde gerçekleşen 1,5 saatlik yayında, raporun hazırlanma süreci, talepler ve Alevi toplumunun güncel sorunları tartışıldı.

Programa Celal Abbas Ocağı Dedesi Ali Şar Dede, Avrupa Alevi Düşünce Derneği Genel Başkanı İsmet Abbasoğlu, Hacı Bektaş Veli Dergahı Halife Baba Dursun Gümüşoğlu, Tahtacı Kültür Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Yolcu Bilginç, Horasan Erenleri Dernekler Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı Av. Erdem Cömert ve akademisyen Murat Ercan katıldı.

Programın öne çıkan bölümlerinden biri, cemevlerinin yasal statüsü oldu. Moderatör Ali Rıza Özkan, konuğu Erdem Cömert'e rapordaki yaklaşımı sorması üzerine şu ifadeleri kullandı: "Alevi raporunu konuşuyoruz. Bu raporun en önemli konusu cemevleri ve statüsü meselesi. 2013 yılından beri hükümet çeşitli girişimlerde bulundu, yasal düzenlemeler yaptı. Fakat toplumsal muhalefet veya çatışma noktası olarak görülüyor. Sizden cemevlerinin statüsünü ve rapordaki taleplerimizi anlatmanızı bekliyoruz."

Cemevleri Yasal Olarak Tanınıyor, İstismar Önlenmeli

Horasan Erenleri Dernekler Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı  Avukat Erdem Cömert, cemevlerinin statüsüne ilişkin mevcut yasal düzenlemeleri detaylandırarak başladı:"Cemevilerine yasal statü verilsin, cemevleri ibadethane kabul edilsin, devlet cemevlerini tanısın falan diye hâlâ paneller, konferanslar Avrupa'da, şurada burada veriyorlar ve bir avukat olarak tekrar ediyorum: bakıyoruz ve bunlar yapılmış. Yani şu anda cemevilerinin yasal anlamda statüsü kanunlarda, yönetmeliklerde, imar kanununda, 5393 sayılı yasada, 5216 sayılı yasada, 5302 sayılı yasada olduğunu görüyoruz. Buna rağmen, acaba cahillikten mi kaynaklanıyor, ya da işlerine mi gelmiyor? Ya da bilerek mi, deformasyon yaratmak için böyle bir şey yapıyorlar, bilmiyorum. “Cemevlerini devlet tanısın” talebi bu raporda yok. Neden yok bizim raporumuzda? Çünkü biz bu raporu hazırlayan kişilerden biri de benim; hazırlarken bu şeyi görmeden bir rapor hazırlayamazdık. Mesela 2013 yılında Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nde “cami alanı” ifadesi “ibadet yeri” olarak değiştirildi."dedi.

Cömert, raporun bu talebi içermeme nedenini açıklayarak şu yasal adımları sıraladı:

2013: Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nde "cami alanı" ifadesi "ibadet yeri" olarak değiştirildi.
2018: İmar Barışı düzenlemesinde cemevleri "ibadethane" olarak kayıt altına alınabiliyor.
2022 (16 Kasım): 3194 sayılı İmar Kanunu'na ek madde eklendi; imar planlarında cemevi ayrılması zorunlu hale getirildi, ayrılan alan başka amaçla kullanılamaz.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu: Büyükşehir belediyelerine cemevleri için bina tesis yapma, bakım-onarım ve malzeme desteği sağlama görevi verildi.
5393 sayılı Belediye Kanunu: Belediye görevlerine cemevlerinin yapım, bakım ve onarımı eklendi.
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu:Köy cemevleri için benzer görevler idarelere verildi.

Cömert, bu düzenlemelerin Alevi toplumunun kazanımları olduğunu vurgulayarak ekledi: "Cemevleri yasal varlıkları korunan yapılar. Taleplerimiz arasında, cemevlerinin yapısının ayrıntılı yasal güvencelere bağlanması var. İki-üç kişi bir araya gelip dükkan tutarak 'cemevi' diyememeli, sahte dedeler istismar edememeli. Cemevi; ibadet, kültür, paylaşım ve irfan merkezi. Standartlar yasal olarak belirlenmeli."

Cömert, devletle çatışma yerine kazanımlara sahip çıkma çağrısı yaptı: "Devlet düşmanı bakışla hareket edilirse yeni kazanımlar elde edilemez. Bu topluma ve evlatlarımıza zarar verir."

Av. Erdem Cömert, "Ama şu çok geride kaldı. Cemevleri bir devlet tanıyor mu, tanımıyor mu? Cemevleri kaçak mı, korsan mı falan; bu çok geride kaldı. Bu yasal düzenlemeler son yıllarda atılan adımlar Alevi toplumunun kazanımlarıdır ve Alevi toplumunun kazanımlarına sahip çıkmayanlar yeni kazanımlar da elde edemezler. Yani siz sürekli devlet düşmanı bir bakış açısıyla devlet ne yaparsa yapsın “İstemezük” diyen bir anlayışla hareket ederseniz hiçbir şekilde Alevi toplumunun hem yasal hem kültürel hem sosyal alanda ilerlemesini ve haklarını almasını sağlayamazsınız. Tam tersi devletle çatışan, devletle kavga eden, devlet ne yapsa beğenmeyen, inkâr eden bir yapıya dönüşürsünüz." ifadelerini kullandı.

Özkan: "Yasal Haklar Kullanılmalı"

Ali Rıza Özkan, Cömert'e teşekkür ederek vurguyu yineledi: "2013'ten beri imar barışı, 2022'de belediye ve imar kanunlarında değişiklikler yapıldı. Büyükşehir ve belediyelere cemevleri yapma zorunluluğu getirildi – bu bir görev ve zorunluluk. Alevi toplumu yasaları incelemeli, haklarını aktif kullanmalı."

Program, Alevi toplumunun yasal kazanımlara sahip çıkması ve istismarların önlenmesi gerekliliğini ön plana çıkardı. Raporun tam metni platform tarafından erişime açık tutuluyor.

Kaynak ve pogramın tamamını izlemek için lütfen tıklayınız: