Dr. Aytun Çıray: Atatürk Alevi İslâm anlayışının kurtarıcısıdır!

Anayasal Haklar Tartışıldı: Eşitlik, Laiklik ve İnanç Özgürlüğü PaneliHaberi görüntüle

ALEVİHABERLER.COM.TR: Sayın Dr. Aytun Çıray, 2 Kasım günü sosyal medya hesabınızda paylaştığınız ve Alevilerin lâiklikle ilişkisini de sorgulayan uyarılarınız çok önemliydi. Sizin durduğunuz yerden baktığınızda, Alevilerin lâiklikle ilişkisini nasıl görüyorsunuz?

DR. AYTUN ÇIRAY: Ben düşünce ve ifade özgürlüğünün önemli boyutunu din ve inanç özgürlüğünün oluşturduğuna inanan bir insan olarak dindarlarla hukukun üstünlüğü ilkesinin hayata geçirildiği bir anayasal çerçevede buluşacağımızı düşünüyorum. Bu ancak lâiklikle sağlanabilir.

Cumhuriyetimiz üç ana ayak üzerine kuruldu. Ulus devlet, lâik devlet ve üniter devlet. Türkiye bunlardan vazgeçmemelidir. Türkiye bu üç ayaktan birini feda ederse bölünür. Bu temel felsefeler üzerinde yükselen devletin kuruluş aşamasında Atatürk’ün önderliğinde Celal Bayar, İsmet Paşa, Fevzi Çakmak, Menderes aynı siyasi parti altında Türkiye’ye omuz verdiler.

ALEVİHABERLER.COM.TR: Eleştirilerinizin muhatabı DEM Milletvekili Celal Fırat aynı zamanda bir inanç kurumunun başkanı ve cem ibadetine de “dede” sıfatıyla katılıyor. Bazı Aleviler buradaki sorunu anlamıyor. Sizce “sorun” nedir, anlatır mısınız? Bir din adamının hem politik kimliği ile cem ayini yönetmesi neden sakıncalı?

DR. AYTUN ÇIRAY: Ben de bu sorularına soruyla karşılık vereyim: Bir imam camide siyaset yaptığında veya şimdi eleştirdiğimiz gibi, Sünni siyasetçiler camiyi istismar ettiklerinde ne oluyorsa, bir Alevi siyasetçi cem ayini yönetirse o olur. Lâiklik ilkesini dinbazların delmesi için yol açıp, onlara mazeret vermeyelim.

ALEVİHABERLER.COM.TR: Paylaşımınızda çok önemli bir cümle kullanıyorsunuz. Diyorsunuz ki, Aleviler için “geçmişte yaşadıkları acılar onlara Atatürk'ün getirdiği lâikliğin değerini öğretmiştir”. Bu cümlenizi açar mısınız? Neden, lâikliğin savunulması Aleviler için diğer toplum gruplarından daha da önemli?

DR. AYTUN ÇIRAY: Aleviler siyasal nedenlerle 1500’lü yıllardan itibaren çok ezildiler. Osmanlıya göre “Etrakı bi idrak” üstelik bir de Aleviydiler. İşte Atatürk yeni Türk devletini kurarken en büyük devrimlerinden birini yaptı; lâiklik. Böylece Aleviler yurttaşların eşitliğinin ne demek olduğunu gördüler. Bu nedenle Atatürk Alevi İslâm anlayışının kurtarıcısıdır. İşte Aleviler yüzyıllarca süren acıların imbiğinden geçmiş deneyimleri ile lâikliğin ve Atatürk ilkelerinin kıymetini bilir ve taviz vermezler.

ALEVİHABERLER.COM.TR: Ne yazık ki, özellikle de seçim dönemlerinde ibadethane olarak tanımladığımız cemevleri çeşitli siyasi partilerin propaganda merkezlerine dönüşüyor. Bu bakımdan, sadece Aleviler değil, siyasi partiler de lâiklik konusunda hassas davranmıyor. Bu konuda değerlendirmenizi alabilir miyim?

DR. AYTUN ÇIRAY: Haklısınız. Dünyada da siyasiler hep lâikliği delmek isterler. Yoz bir çıkarcılıktır. Sözde din devleti denilen şey nedir? Ben Allah adına konuşuyorum demenin kılıfıdır. Ama Aleviler İslâm devleti yahut Alevi devleti istemezler, devlet kurumu kutsal bir kurum değil zorunlu bir kurumdur. İnanca dayalı rejimler zulüm rejimleridir.

ALEVİHABERLER.COM.TR: Aytun bey, paylaşımınıza gelen yorumları ve değerlendirmenizi de bizimle paylaşır mısınız?

DR. AYTUN ÇIRAY: Çoğu olumlu görüşlerdi. Hatta bir takipçim, “Konunun lâiklik ile birlikte etik ile alakası var. Alevi kurumlarını kullanıp siyasi partilere kapak atan sözde vekillerin Alevileri temsil etmemesi, Alevi hak mücadelesini bir MV. koltuğu uğruna satmaları gibi midemizi bulandıran bir realite var.” diyerek benden ileri bir bakış açısı ortaya koymuş.