Dr. Beydili yazdı: Azerbaycan’ın Suriye Açılımı ve bölgesel diplomasi hamlesi

Durzi liderler, İsrail destekli mezhep çatışması için uyardıHaberi görüntüle

Dr.Muhtar Beydili, Barınajans haber sitesinde Şam’da "Yeni Dönem: Azerbaycan’ın Suriye Açılımı ve Bölgesel Diplomasi Hamlesi" başlıklı bir yazı kaleme aldı. Yazısında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın Bakü ziyaretini değerlendiren Dr. Beydili, ziyaretin  bölgesel ve stratejik öneminden bahsetti.

Dr.Muhtar Beydili,Barınajans haber sitesinde yer alan yazısında şu ifadeleri kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 2025 yılı Mayıs ayının ilk günlerinde Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Samir Şerifov'u Şam’daki Halk Sarayı’nda resmî törenle kabul etti. Bu ziyaret, sadece ikili ilişkiler açısından değil, aynı zamanda Ortadoğu-Kafkasya ekseninde yükselen yeni diplomatik yönelimlerin sembolik ve stratejik bir göstergesi olarak dikkat çekti.

Diplomatik Görüşmenin Ayrıntıları

Şerifov’un başkanlık ettiği Azerbaycan heyetinde, çeşitli bakanlık temsilcileri ve teknik uzmanlar yer aldı. Görüşmede, Suriye ile Azerbaycan arasındaki ikili ilişkilerin yeniden canlandırılması, özellikle savaş sonrası yeniden yapılanma sürecine katkı, enerji ve altyapı projelerinde iş birliği, kültürel alışveriş ve bölgesel gelişmelerin ortak değerlendirilmesi gibi çok yönlü konular ele alındı.

Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, görüşmede iki ülke arasında tarihî derinliklere dayanan ilişkilerin altını çizerek, ortak menfaatler ve karşılıklı egemenliğe saygı temelinde geliştirilecek stratejik ortaklıkların önemini vurguladı. Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Samir Şerifov ise Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in selamlarını ileterek, Azerbaycan’ın Suriye’ye özellikle yatırım ve kalkınma alanlarında güçlü destek vermek istediğini belirtti.

Eşzamanlı Gelişme: Netanyahu Ziyaretinin Ertelenmesi

Bu kritik ziyaretin hemen ardından gelen bir diğer dikkat çekici gelişme ise, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 8 Mayıs’ta planlanan Azerbaycan ziyaretinin ertelenmesi oldu. İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, güvenlik durumu ve diplomatik yoğunluk gerekçesiyle ziyaretin ileri bir tarihe alındığı bildirildi. Ancak zamanlama, diplomatik çevrelerde yalnızca bir tesadüf olarak görülmüyor.

Azerbaycan’ın hem Suriye hem İsrail ile üst düzey temaslara sahip olması ve bu temasların eşzamanlı gelişmesi, Bakü’nün izlediği çok eksenli ve dengeleyici dış politika anlayışının yeni bir tezahürü olarak yorumlanıyor.

Stratejik Boyutlar ve Sembolik Derinlik

Şerifov’un Şam ziyareti, bölgedeki derin dönüşüm süreçlerine bir cevap niteliğindedir. Ziyaretin taşıdığı başlıca siyasi ve jeostratejik anlamlar şöyle sıralanabilir:

1.Diplomatik Tecridin Kırılması: Bu ziyaret, yıllardır savaş ve yaptırımlarla uluslararası sistemden uzak kalan Suriye’nin yeniden diplomatik alana dönme çabasının bir parçasıdır. Azerbaycan’ın bu sürece destek vermesi, pragmatik bir dış politika çizgisiyle açıklanabilir.

2.Yeniden Yapılanma ve Yatırım Perspektifi: Azerbaycan, enerji ve altyapı tecrübesiyle Suriye’nin yeniden inşasında rol almak, bu süreçte yatırım fırsatlarını değerlendirmek ve ekonomik kazanım elde etmek istemektedir.

3. Çok Taraflı Siyasi Mesajlar: Bu ziyaret yalnızca Şam’a değil; Ankara, Tahran, Moskova ve Tel Aviv’e de açık ve dolaylı mesajlar içermektedir. Bakü, bölgedeki karmaşık ilişkiler ağında denge kurma yeteneğine sahip bir aktör olarak kendini konumlandırmaktadır.

4. Suriye Türkmenleri Üzerinden Müşterek Zemin: Suriye’de yaşayan üç milyondan fazla Türkmen yaşamaktadır , Türkiye ile birlikte Azerbaycan’la da tarihî, kültürel ve etnik bağlara sahiptir. Bu bağlamda, Azerbaycan’ın Suriye Türkmenleriyle ilişkisi hem insani diplomasi hem de kültürel yumuşama açısından stratejik bir araç olarak değerlendirilebilir.

5. Potansiyel Arabuluculuk Rolü: Azerbaycan’ın İsrail ve Türkiye ile yakın ilişkileri, Suriye ile doğrudan açılımı sayesinde, üç ülke arasında dolaylı temasların kurulabileceği yeni bir diplomatik kanal doğurabilir. Bu; sınır, enerji ve güvenlik meselelerinde yeni arabuluculuk fırsatları sunabilir.

6. İsrail-Azerbaycan Hattındaki Esneklik: Netanyahu’nun ziyaretinin ertelenmesi, Gazze ve Suriye’deki gelişmelerle birlikte değerlendirildiğinde, Azerbaycan’ın İsrail ile olan stratejik ilişkilerini sekteye uğratmadan Ortadoğu’da yeni pozisyonlar oluşturduğunu göstermektedir. Bu, Bakü’nün diplomatik manevra alanını genişlettiğini göstermesi bakımından önemlidir.

Geleceğe Yönelik Diplomatik Vizyon

Samir Şerifov’un Şam ziyareti, Azerbaycan’ın Güney Kafkasya’daki konumunu Orta Doğu ile bütünleştirme ve geniş bir jeopolitik rol üstlenme yönündeki adımlarının bir devamıdır. Karabağ’daki askerî ve diplomatik başarının ardından Bakü, bölgesel güç mimarisinde yeni bir pozisyon elde etmeye çalışmakta ve çok taraflı, barışçıl ve yapıcı diplomasi anlayışını öne çıkarmaktadır.

Suriye için bu temas, sadece ekonomik bir açılım değil; aynı zamanda bölgesel meşruiyet arayışında önemli bir dönüm noktasıdır. Azerbaycan gibi dengeli dış politikaya sahip ülkelerle ilişkiler, Şam’ın tecridi kırma stratejisinde önemli bir yer tutmaktadır.

Şam-Bakü hattındaki bu yeni diplomatik açılım, sadece iki ülke arasındaki ilişkilerin canlanmasını değil, aynı zamanda Kafkasya ile Ortadoğu arasındaki stratejik köprünün yeniden inşasını simgelemektedir. Taraflar, bu temasla yalnızca dostluklarını tazelemekle kalmamış; aynı zamanda bölge siyasetinde denge, karşılıklı saygı ve iş birliğine dayalı yeni bir sayfa açmıştır.

Dr.Muhtar Beydili'nin Barınajans haber sitesinde yayımlanan yazısının linki için lüten tıklayınız:
https://barinajans.com/haber/samda_yeni_donem_azerbaycanin_suriye_acilimi_ve_bolgesel_diplomasi_hamlesi-1630.html