Harvard Dataverse'nin raporu: 377.000 Filistinli kayıp!

Erdoğan: Yeni bir Sykes-Picot'a izin vermeyeceğizHaberi görüntüle

Harvard Dataverse’de yayımlanan ve Yaakov Garb tarafından kaleme alınan bir rapora göre, Gazze’de 7 Ekim 2023’ten bu yana yaklaşık 377.000 Filistinlinin kayıp olduğu ve bunların yarısının çocuklar olduğu tahmin ediliyor. Bu çarpıcı rakam, ölümler, yerinden edilmeler, enkaz altında kalanlar veya başka nedenlerle açıklanamayan nüfus kaybını kapsıyor. Hamas yönetimindeki Gazze Sağlık Bakanlığı’nın 24 Haziran 2025 itibarıyla bildirdiği 56.077 ölüm rakamının gerçeği yansıtmaktan uzak olduğu ve gerçek kayıpların çok daha yüksek olabileceği belirtiliyor. Rapor, İsrail’in Gazze’de hızla inşa ettiği yardım dağıtım merkezlerinin insani yardım yerine askeri stratejiye hizmet ettiğini öne sürerek, bu merkezlerin konum ve tasarımlarının Filistinlilerin yardım erişimini kısıtladığını vurguluyor.

Yardım Merkezlerinin Askeri Odaklı Tasarımı
Rapor, Mayıs 2025’te İsrail, ABD ve Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) tarafından işletilmeye başlanan yardım dağıtım merkezlerinin, insani yardım yerine İsrail’in kontrol ve gözetim hedeflerine hizmet edecek şekilde tasarlandığını ortaya koyuyor. Beş merkezden dördü Morag/Tel Sultan bölgesinde, biri Netzarim koridorunun güneyinde yer alıyor; beşincisi ise sahilde inşa ediliyor. Gazze Şehir’deki nüfusun çoğu, Netzarim koridoru ve “tampon bölge” nedeniyle bu merkezlere ulaşamıyor. Diğer bölgelerdeki Filistinliler ise engebeli arazileri yaya olarak geçmek zorunda, bu da 15 kg’lik yardım kutularını taşımayı zorlaştırıyor.

Askeri Mimari ve İnsani İlkelerin İhlali

Merkezlerin iç yapısı, tek tip bir askeri tasarıma sahip: çitlerle çevrili giriş-çıkış koridorları, gözetleme noktaları ve minimum temas prensibi, yardım alanları “ölümcül huni” (fatal funnel) olarak adlandırılan bir yapıda savunmasız bırakıyor. Gölgelik, su veya tuvalet gibi temel ihtiyaçlar göz ardı ediliyor. Bu tasarım, insani yardım ilkelerine (insanlık, tarafsızlık, bağımsızlık) aykırı bulunurken, kalabalık kontrolü için güç kullanımına dayanıyor. İlk günlerdeki kaos ve sivillere yönelik ateş açılma raporları, insani yardım sektörünün bu tür yapıların tehlikesine dair uyarılarını doğruluyor.

Kayıp Rakamlarının Anlamı

Rapor, 377.000 kayıp kişinin büyük bir kısmının ölmüş olabileceğini, ancak bazılarının yerinden edilmiş veya başka bölgelerde olabileceğini belirtiyor. Gazze’deki nüfusun %100’ünü temsil etmeyen bu rakam, yardım merkezlerinin erişilemezliğini göstermek için kullanılıyor. Rapor, İsrail’in işgal obligationı olarak Gazze halkına yardım sağlama yükümlülüğünü yerine getiremediğini ve bu merkezlerin sürekli güvenlik olaylarına yol açma riski taşıdığını vurguluyor.

Garb, yardım merkezlerinin insani yardım merkezi olarak adlandırılmasının yanıltıcı olduğunu, bunların kontrol ve askeri stratejiye hizmet ettiğini savunuyor. 377.000 kayıp Filistinli rakamı, Gazze’deki insani krizin boyutlarını gözler önüne sererken, bu merkezlerin Filistinlileri tehlikeli bölgelere çekerek ve yardım erişimini kısıtlayarak krizi daha da derinleştirdiği belirtiliyor.

Kaynak: Garb, Yaakov. (2025). "The Israeli/American/GHF “aid distribution” compounds in Gaza: Dataset and initial analysis of location, context, and internal structure." Harvard Dataverse. https://doi.org/10.7910/DVN/QB75LB

https://dataverse.harvard.edu/dataset.xhtml?persistentId=doi:10.7910/DVN/QB75LB