ALEVİLERİN HAKLARINI TALEP ETMEK TESLİMİYET Mİ?

Alevi-Bektaşi Güç Birliği Platformunun davetiyle alanında uzman bir heyet tarafından hazırlanan “GÖRÜŞLER VE BEKLENTİLER” isimli bir Alevi Raporu basında yer aldı. Rapor, 7 federasyon, 130 dernek-vakıf-Cem Evi ve 30 inanç önderinin imzasını taşıyor. Raporun basında yer almasından sonra, farklı görüşler ortaya çıktı. Destekleyenler olduğu gibi, karşı çıkanlar da oldu. Rapor hakkında en olumsuz görüş bildiren Halktv.com.tr yazarı sayın İsmail Pehlivan oldu.

Bugünkü makalemizde Raporda yer alan görüş ve taleplerin özetini verdikten sonra, sayın İsmail Pehlivan’ın görüşlerini de ele alıp değerlendirmelerde bulunacağız.

Raporun giriş bölümünde;

“Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ve MHP Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli’nin Alevi-Bektaşi toplumuna yönelik, son dönemde attığı adımları önemli buluyor ve memnuniyetle karşılıyoruz.” Denildikten sonra, Alevilerin talepleri ile ilgili olarak görüş ve önerilere yer verilmektedir.

Raporda, Alevilerin hak ve talepleri ile ilgili görüş ve önerilerin özeti şöyle:

1-Cem Evlerine yasal statü verilmeli ve bu statü kanunlarda yer almalıdır.

2-Alevi-Bektaşi Cem Evi Başkanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığına değil, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Özerk bir kurum olmalıdır.

3-Cem Evlerine ve Alevi-Bektaşi Başkanlığına genel bütçeden pay verilmelidir.

4-Alevilik-Bektaşilik kültürünü anlatan “ALEVİ ANSİKLOPEDİSİ” projesi öne alınmalıdır.

5-Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, Alevi-Bektaşi inanç ve kültürüne daha geniş yer verilmelidir.

6-Basılı eserlerde, Alevi-Bektaşilik aleyhindeki bölümler yayından çıkarılmalıdır.

7-Din eğitimi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda verilmeli, Müfradatın hazırlanmasında hiçbir dernek ve vakıfın görüşüne yer verilmemelidir.

8-İlahiyat Fakültelerinde, Alevi-Bektaşi inanç ve kültürüne ait dersler de verilmelidir.

9-Üniversitelerde Alevi-Bektaşi Enstitüleri kurulmalı, açılmış olanlar da genişletilmelidir.

10-Yurt dışında yaşayan Alevi-Bektaşiler için de hizmet verilmelidir.

11-Madımak Oteli Hafıza Müzesi olmalıdır.

12-Devlet bürokrasisinde, liyakat ölçüsünde Alevi-Bektaşilere de üst düzey görevler verilmelidir.

13-Alevilerin talepleri siyaset ve partiler üstü olup, bütün partilerin Alevi-Bektaşilerin talep ve ihtiyaçlarını ele alıp çözmesi, ülkemizim birlik ve beraberliği açısından önem arz etmektedir.

Raporda “Terörsüz Türkiye” projesi de ele alınarak, şu görüşlere yer verilmektedir:

“Devletimizin “Terörsüz Türkiye” çalışmalarına destek veriyoruz. Ancak Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nda terör örgütü PKK’nın silah bırakması bağlamında Alevilikle ilgili konuların masaya getirilmesini doğru bulmuyoruz.

Aleviler, terör örgütlerinin hedefi olmuş, binlerce şehit vermiştir. Alevilerin terörle iltisaklıymış gibi gösterilmesini şiddetle protesto ediyoruz.

“Alevi Dedesi” sıfatıyla Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’na üye alınmasını asla kabul etmiyoruz. Hem laikliğe hem de Alevileri temsile aykırı olan bu durumun ivedilikle düzeltilmesini talep ediyoruz.”

Alevi raporunda yer alan görüşleri yukarıda kısaca özetledik. Şimdi bu rapora olumsuz bakan Sayın İsmail Pehlivan’ın 2 Kasım 2025 günü Halktv.com.tr sitesinde “Alevi Örgütlerine Açık Çağrı” başlığı altında yayınlanan görüşlerinin özetini verelim:

1-“Son günlerde kamuoyuna sunulan iki belge (“Alevilerin Alevi Raporu” ve “Alevilerin Örgütlenme Manzarası Çalıştayı Sonuç Bildirisi”) bize sadece bir görüş ayrılığını değil, çok daha büyük bir gerçeği gösteriyor:

Alevi örgütlülüğü kendi içinden değil, tepeden tırnağa bölünüyor: Bölünmenin mimarı, siyasi iktidarla kurulan teslimiyet köprüsüdür!”

2-“Gerçeğin soğuk yüzü ise şudur: Devlet, Aleviliği tanımadı; onu kendi rejiminin kafesine koydu! Buradaki tehdit sadece denetim altına alınmak değil, Hakk Muhammed Ali inancının siyasi iktidar tarafından yeniden tanımlanması ve köklerinden koparılmasıdır!”

3-“Devletle kurulan her ilişki, Aleviliğin özerkliğini tehdit eder; denetlenmezse teslimiyete dönüşür.”

--4-“Cemevlerinin statüsü, bütçe desteği, temsil mekanizması… Bunlar kazanım değil, denetim aracına dönüşebilir.”

5-“Aleviliğin kaderi, kapalı kapılar ardında yapılan müzakerelerle değil; alanlarda, meydanlarda verilecek onurlu bir mücadele ile yazılır!”

Şimdi, Sayın Pehlivan’ın görüşlerini ele alıp değerlendirelim:

1-Yazar, Alevilerin haklarının verilmesi için öneri ve görüşlerini sunan, yüz otuz dernek, yedi federasyon, otuz ocak mensubu inanç önderinin imzasını taşıyan raporun açıklanmasını “teslimiyet” ve “bölünme” yaratacağını ileri sürmektedir.

İsmail beye soralım; Aleviler sorunlarının çözümü için iktidara değil de nereye başvursunlar? İktidardan sorunların çözümünü istemenin neresi teslimiyet, neresi bölücülük? Alevilerin sorunlarını çözecek başka bir yer varsa lütfen söyleyin oraya başvursunlar? Ya da Alevilerin sorunlarının çözümü için sizin öneriniz nedir? Siz Alevilerin sorunlarının çözümünden yana mısınız, değil misiniz ona cevap verin. Alevilerin sorunlarının çözümünden yana olmamak, istismardan yana olmak demektir. Alevi toplumunun bugüne kadar ezildiği ve sömürüldüğü daha yetmez mi?

2-Yazar, devletin Aleviliği tanımadığını, denetim altına almak istediğini ve inancından kopartmak istediğini iddia etmektedir.

İktidar tarafından Cem evlerinin Alevilerin ibadet mekanı olarak tanınması, Alevi-Bektaşi Kültür ve Cem Evi Başkanlığının kurulması ve bunun raporda özerk bir yapı olmasının talep edilmesi, Cem evlerinde ibadetin inanç önderleri tarafından yapılmasının neresi Alevileri “rejimin kafesine koyar” sayın Pehlivan? Siz tam olarak ya raporu okumamışsınız ya da rapora ön yargıyla bakıyorsunuz? Lütfen objektif olun ve merkezinize Alevi toplumunun çıkarlarını koyun.

3-Bu devletin kuruluşuna canıyla, malıyla destek veren Aleviler neden ikinci sınıf vatandaş olsunlar İsmail Bey? Aleviler devletle ilişki kurmayıp da sorunlarının çözümü için beklemeye devam mı etsinler? Alevilerin sorunlarını devletle değil de kiminle çözmesini öneriyorsunuz? Siz devlet kurumuna herhalde başka bir açıdan bakıyorsunuz? Devlet bir şahsın, bir kesimin mülkü değildir. Devlet, bu ülkede yaşayan bütün vatandaşlar için vardır. Devleti ve kurumlarını muhatap almadan Alevilerin sorunlarını nasıl çözmeyi düşünüyorsunuz?

4- Yazar, Cem Evlerine yasal bir statü verilmesini, bütçeden Alevi-Bektaşi Cem Evi Başkanlığına ödenek ayrılmasını bir kazanım olarak değil, bir denetim aracı olarak görmektedir.

Sayın Pehlivan, devlet bir kuruma bütçeden para ayırıyorsa, elbette ki bunu mali yönden denetleyecektir. Devlet, sizin ibadetinize ve inancınıza karışmadığı müddetçe bu gayet doğaldır. Bugüne kadar da Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının yapmış olduğu faaliyetlere bir engelleme ve denetleme olmadığı belirtilmektedir. Kaldı ki, hazırlanan raporda Alevi- Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının “Özerk” bir yapı olması ve ismindeki “Kültür” kelimesinin de kaldırılması talep edilmektedir.

5-Sayın Pehlivan, hazırlanan rapor kapalı kapılar arkasında iktidara sunulmamış, bütün kamuoyu ile paylaşılmış, rapor yazılmadan önce ocak mensuplarından, kanaat önderlerinden, dernek ve vakıf yöneticilerinden görüş ve öneriler alındıktan sonra kaleme alınmış. Bunun neresinde art niyet var, neresinde kapalı kapılar var?

Sayın Pehlivan, Alevilerin bazı taleplerinin kabul edilmesinin gerekçesi, kapılı kapılar arkasında yapılan görüşmeler değil, meydanlar ve alanlar olmuştur. Aleviler bu hakları elde etmek için büyük bedeller ödediler. Kimse kimseye bedavadan hak vermez.

Sayın Pehlivan, İktidar ve muhalefet partilerine oy veren kitlelerin de Alevilerin taleplerine olumlu yaklaşması sağlanmışken, bu durum Alevilerin sorunlarını daha kolay ve daha hızlı çözmesine hizmet etmez mi?

Sayın Pehlivan’ın yazısı tümden okunduğunda, başından itibaren ön yargı ile yazılmış olduğu dikkat çekmektedir. Kendisine önerim, eğer Alevi toplumunun çıkarlarından yana ise, ön yargılarını yıkıp, raporu tarafsız ve objektif bir gözle incelemesi olacaktır.