ERBAİN: SABIR, MATEM VE RUHANİ YOLCULUK

Her yıl Hicri takvimin Safer ayının sonundan itibaren başlayan ve Muharrem’in matemini takip eden Erbain aynı zamanda tasavvufun ve insan ruhunun derinliklerinde de yankı bulan bir manevi duraktır.

Erbain kelimesi Arapça’da “kırk” anlamına gelir; bu kırk gün, Hz. Hüseyin ve Kerbelâ şehitlerinin yasının en yoğun şekilde idrak edildiği, acının hafızaya kazındığı ve imanla sabrın yeniden yoğrulduğu bir süredir.

Kerbelâ, tarihin en trajik olaylarından biridir.

Yalnızca siyasi bir çatışma değil, hak ile batılın karşı karşıya geldiği, adaletin zulme meydan okuduğu bir imtihan sahnesidir.

Erbain, bu sahnenin kırkıncı gününde, Hz. Hüseyin’in şahadetini ve Ehlibeyt’in çektiği çileleri anmakla birlikte, bugünün insanına da “Hakk yolda sebat etme” dersi verir.

Manevi literatürde kırk sayısı, arınma ve olgunlaşma sürecini temsil eder. Hz. Musa’nın Tur Dağı’nda kırk gün kalışı (A’râf 142), tasavvufta “çile”nin kırk gün sürmesi ve sufilerin kırk gün zikir veya riyazet ile ruhlarını terbiye etmeleri hep bu sembolizmin yansımalarıdır.

Erbain de, kalbin yasla yıkanması ve sabırla güçlenmesi için bir fırsattır.

Bu dönemde milyonlarca mümin, Irak’ın Necef ve Kerbelâ şehirleri arasında yaklaşık 80 kilometrelik Erbain Yürüyüşünü gerçekleştirir.

Yürüyüş, zahiren bir yolculuk olsa da batınen bir teslimiyet beyanıdır; adımlar, tıpkı zikrin taneleri gibi birer dua, birer niyaz olur.

Yorgunluk, toz ve ter; inancın testi, fedakârlığın ispatıdır.

Erbain, yalnızca geçmişin yasını tutmak değil, adalet ve merhamet ideallerine bugünün dünyasında yeniden sahip çıkma yeminidir.

Kerbelâ’nın çölünde Hz. Hüseyin susuz bırakıldı, ama onun mesajı susmadı.

Bugün Erbain’e katılanlar, “Zulmün karşısında sessiz kalmayacağız” diyerek hem Hz. Hüseyin’e hem de kendi vicdanlarına söz verirler.

Belki de Erbain’in asıl sırrı, kırk günün sonunda kalbin yeniden doğmasıdır.

Çünkü acı, doğru işlendiğinde bir öfke değil; derin bir merhamet, sarsılmaz bir iman haline dönüşür.

Kaynakça:

1. A’râf Suresi, 142. ayet.

2. Ayoub, Mahmoud. Redemptive Suffering in Islam: A Study of the Devotional Aspects of Ashura in Twelver Shiism. Mouton, 1978.

3. Nakash, Yitzhak. The Shi’is of Iraq. Princeton University Press, 2003.

4. Sachedina, Abdulaziz. Islamic Messianism: The Idea of Mahdi in Twelver Shiism. SUNY Press, 1981.

5. Al-Khoei, Sayyid Abdul Majid. “The Significance of Arba’een in Shia Islam.” Journal of Islamic Studies, Vol. 9, No. 2, 1998.