72 MİLLETE BİR NAZARLA BAKMAK

Alevi Bektaşi yolunun pek çok kavramı gibi, “72 millete bir nazarla bakmak” kavramı da son dönemde iyice aşındırıldı, saptırıldı.

Deyim yerindeyse, bu kavramın sözcük zorbaları tarafından asimilasyona uğratıldığını söyleyebiliriz.

Güncel kullanımda “her çeşit insan” anlamında ifade edilen “72 millet” kavramının dayanağı aslında İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in“ümmetim benden sonra 73 fırkaya ayrılacak. Bunlar içinden bir fırkası kurtulur, diğerleri cehennemliktir” hadisidir.

73 fırka (millet-grup) içinde sadece “güruh-u naciye” kurtulacak olan topluluk olacaktır.

Geriye kalan 72 grup-milleti bir görmek, ümmet içindeki 72 farklı grup arasında ayrım yapmamak anlamındadır.

Abdülbâki Gölpınarlı ise, 72 milletin İslâm içindeki mezhep, tekke ve tarikatlar olduğunu öne sürmüştü.

ALEVİ ERENLERİNDE 72 MİLLETE BİR NAZARLA BAKMAK

Ancak, Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bektaş Veli gibi tasavvuf ehlinin ifadelerine baktığımızda, “72 millete bir nazarla bakmak” anlayışı ile birliğin, ayrımcılığa itiraz etmenin, mezhepler ve tarikatlar üstü vahdetin ifade edildiğini söylemek gerekiyor.

Nitekim, Mevlana için “âşıklar, mezhep ve milletten kurtulmuşlardır. Onlar için mezhep ve millet Tanrı’dır.”

Mevlana: “Pergel gibi bir ayağımla şeriat üstünde sağlamca durarak, diğer ayağımla yetmiş iki milleti dolaşıyorum.”

Hacı Bektaş Veli de, “Makalat” eserinde Hakikat kapısının ikinci makamının “72 milleti ayıplamamak” olduğunu belirtir.

Hepimizin bildiği şu söz ise Yunus Emre’ye aittir:

“Yitmiş iki millete birliğile bakmayan

Şer’ile evliyasa hakikatde asidir.”

Aynı şekilde Şeyh Sâfî de bu görüştedir:

“Kimseye horluk ile bakmayup 72 millete yek nazar ile baka ve herkese muhabbet göstere, bu eyu bu kem dimeye, daima edep üzere ola, beş vakte kaim ve şer-i muhkem ola, cem-i enbiya ve evliya tarıkına mürid-i pir olan kişilere bu ahkamları ve bu erkanları yerlü yerince bile ve göstere dahi amel ede, zira şeriatı kaim olmayan hakikatı dürüst olmaz.”   Bisâtî, Menâkıbu’l-Esrâr  Behcetu’l-Ehrâr (Risâle-i Şeyh Sâfî), v. 13b-14a. 

Pir Sultan Abdal ise, “72 millet” ile ne anlatıldığını tam da Hz. Muhammed’in hadisi çerçevesinde ifade eder:

“Gidi Yezit bize Kızılbaş demiş

Meğer Şah’ı sevdi dese yoludur

Yetmiş iki millet sevmedi Şah’ı

Biz severiz şah-ı Merdan Ali’dir.”

TARİHSEL BAĞLAMINDAN KOPARILMIŞ BİR KAVRAM

Bu örneklerden de anlıyoruz ki, son dönemde iyice aşındırılan “72 millete bir nazarla bakmak” kavramının, bugünkü milletler farklılığı ile uzaktan yakından ilgisi yoktur.

Kaldı ki, çoğunlukla kendi milli kimliğini görünmez kılmak için Türkmen Alevilere bir baskı unsuru olarak dayatıldığı haliyle “72 millete bir nazarla bakmak” kabul edilecek bir tutum olamaz.

Kendi varlığını inkar etmeye, kendi tarihsel köklerini ve kültürünü yok saymaya zorlanan Türkmen Alevilere dayatıldığı haliyle, “72 millete bir nazarla bakmak” demek, hiçleşmek demektir.

Halbuki, bugün aşındırılan ve saptırılan haliyle dahi kullansak, “72 millete bir nazarla bakmak” için Türklüğü yadsımak zorunda değiliz.

Tam tersine, kendi kimliğimizle ilgili farkındalığımızın gelişmiş olması gerekir ki, farklılıklara eşit davranabilelim!

BİRLİK KAVRAMINI ASİMİLASYON İÇİN KULLANIYORLAR!

Üstelik bunu, yüzlerce yıl farklı kültür, topluluk ve inançlarla barış içerisinde yaşamayı başarmış bir topluma dayatıldığını göz önüne aldığımızda, yapılmak istenenin Alevilerin yok edilmesinde yeni bir saldırı yöntemi olduğu da açıkça görülüyor.

Herkes kendisini ifade ederken sen sus ve kendini yok say!

Emperyalizmin kültürel saldırganlığının bu yöntem ile Alevilerin yok olmasını hedeflediğini görüyoruz.

Hiçbir kimlik, kendisini yok sayarak var olmaz. Kimlik var oluş bilincidir. Kendisini görünmez kılan bir toplumun kimliğini de kaybedeceği ve böylece yok olacağı da açıktır.

Sol, ilerici, çağdaş vs gibi kalıp jargonlarla Alevilere kurulan tuzak tam da kimliğimizi hedeflemektedir.

Sözü yine Yunus ile bitirelim:

“Bu din ü diyanetde dünya vü ahiretde

Yitmiş iki milletde ayrıdur ayatumuz.”